Amenore hastalığı genetik veya hormonal nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabiliyor...

Kadınların hiç adet görememesi yada görüldükten sonra kesilmesi durumu amenore olarak ifade ediliyor. Primer amenore, sekonder amenore olmak üzere iki türü bulunuyor. 

Primer amenorede adet dönemi hiç başlamıyor.  Nedeni genellikle genetik ya da hormonal oluyor. Bu tür kişilerin bir kısmında koku alma duyusu da bulunmuyor. Bu durum da Kallman Sendromu olarak isimlendiriliyor. Primer amenorenin sebebi genetik ya da hormanal olduğu için tedaviside bu özellikler göz önüne alınarak tedavi doktor tarafından belirleniyor. Kallman Sendromu ise hormon tedavisi ile düzelme gösterebiliyor. 

Sekonder amenore ise kişinin adeti başladıktan bir süre sonra durması olarak karşımıza çıkıyor.  Sekonder amenorenin en sık görülen nedeni hamilelik oluyor. Ancak tiroit hastalıkları, yumurtalık kist ve tümörleri ya da menopoz sebebiyle de bu durum gözlenelebiliyor. Kişinin yaşına ve şikayetine göre altta yatan sebep belirlenip tedaviye başlanıyor. Adet görememenin nedeni tiroit hastalıkları ve menopoz ise hormonal tedavi, yumurtalık kist ve tümörleri ise cerrahi tedavi öneriliyor. 

Amenore belirtileri nelerdir?

- Adet döngüsünün olmaması

- Gebelik veya emzirme dönemi dışında memeden süt gelmesi

- Vajinal kuruluk

- Sıcak basması

- Kaygıda bozukluk

- Kilo artışı veya zayıflama

Amenore (adet görememe) neden olur? Amenore nedenleri nelerdir?

Primer amenore nedenleri

- Vajina, serviks (rahim ağzı) veya rahmin doğuştan gelişmemiş olması

- Tümörler

- Turner sendromu

- Kızlık zarında hiç açıklık olmaması

- Vajinada perde olması

Sekonder amenore nedenleri

- Gebelik

- Menopoz

- Kemoterapi ve radyoterapi

- Stres

- İyi beslenememe

- Polikistik over hastalığı

- Doğum kontrol hapının alınması

- Rahim içi yapışıklık gelişmesi (Asherman sendromu)

- Sarkoidoz

- Diyabet

- Süt hormonunun aşırı üretilmesi

- Hipofiz hastalığı 

Amenore teşhisi nasıl yapılır?

Amenorenin teşhisinde fiziksel incelemeyi ve hormon düzeylerini ölçmek için kan testleri gerekiyor. Pitüiter tümör ihtimalini ortadan kaldırmak için kafa BT tarama veya MRG ve adrenal bezlerin veya overlerin tümörünü ayırt etmek adına  abdomen ve pelvis ultrason taraması yapılabiliyor.

Bazı vakalarda overleri incelemek için laporoskopi (abdomenin içinin rijit veya fleksibl gözlem tübü kullanılarak incelenmesi yöntemi) de istenebiliyor.

Amenore tedavisi nasıl yapılır?

Amenorenin tedavisi altta yatan nedene göre şekilleniyor. Sekonder amenorenin en sık nedeni gebelik olduğu için böyle bir durumda öncelikle gebeliğin araştırılması gerekiyor. Gebelik yoksa iyi beslenememe, aşırı zayıflık, stres, depresyon, aşırı egzersiz gibi nedenlerse öncelikle bu durumlar düzeltiliyor.Eğer rahim, rahim ağzı yada vajen gibi organlarla ilgili bir anatomik sorun varsa tedavi ameliyat oluyor.   

Beyindeki hipofiz bezinde aşırı prolaktin hormonu (süt hormonu) üretimine sebep olan bir tümör varsa tedavi tümörün boyutuna göre ilaç tedavisi veya ameliyat uygulanıyor. Küçük prolaktinomalar yani mikroadenomlar ameliyat gerektirmeden çoğunlukla ilaç tedavisi ile küçülürler ve prolaktin hormon düzeyleri azalıyor, adetler normale dönmeye başlıyor.

Yumurtlama bozukluğu, polikistik over sendromu gibi durumlarda östrojen ve progesteron hormonu içeren ilaçlar, doğum kontrol hapları tedaviye yardımcı oluyor. 

Düzenli adet görmek için beslenme nasıl olmalı?

- Yağlı gıdalardan ve trans yağ içeren ürünlerden uzak durmak

- Glutensız ürünler tüketmek

- Günlük vitamin, mineral ve folik asit ihtiyacınıza göre bir doktor kontrolünde takviye gıdalar almak

- Kilo vermek için yoğun diyetler kullanmaktan kaçınmak

- Karaciğer, deniz ürünleri, ıspanak, soya fasulyesi ve fasulye gibi demir bakımından zengin yiyecekler tüketmek

- Protein ve az yağlı süt ürünlerini daha çok tüketmek

Amenore için hangi bölüme gidilir?

Amenore için Kadın Hastalıkları bölümüne gitmek gerekiyor.